Who Knows?! viert resultaten

Op 31 oktober was het zover. Het Who Knows?! project werd afgesloten met een feestelijk symposium. We blikten terug en vooruit. Henrike Kowalk doet verslag.

Wat maakte dat mensen op 31 oktober bij elkaar kwamen in de Mozes en Aäronkerk en bijna twee uur op WC potten gingen zitten? Dagvoorzitter Arend Jan Heerma van Voss kondigde aan: het slotsymposium van het RAAK-project “Who knows?!”. Wat de WC potten betreft wist hij het ook even niet. Een aparte en misschien juist daarom geschikte plek om de resultaten van twee jaar onderzoek naar de inzet van ervaringsdeskundigen in de praktijk te presenteren.

Ervaringsdeskundigheid is een begrip dat men op steeds meer plekken tegenkomt. Maar hoe verloopt de inzet van ervaringsdeskundigen in de beroepspraktijk? Op welke wijze wordt gebruik gemaakt van ervaringsdeskundigen? Wat zijn de ervaringen van beroepskrachten, ervaringsdeskundigen en cliënten? Een greep uit de vragen die aanleiding gaven tot verdieping.

Sommigen van het team achter de schermen traden op deze middag in het licht. Paulina Sedney, Max Huber, Eefje Driessen, Joep Holten, Elisa Passavanti en Rosalie Metze zijn docenten en onderzoekers van de Hogeschool van Amsterdam, die ondersteund werden door Lisette Desain, senior onderzoeker bij de HvA. Zij gaf een korte inleiding over het ontstaan van het project en de activiteiten. Daarna was het woord aan Joep Holten en Max Huber over de resultaten.

Uit de onderzoeken en ervaringen uit de praktijk kwam naar voren dat de toegevoegde waarde van ervaringsdeskundigheid (grotendeels) gezien en gewaardeerd wordt. Toch blijft de positie van ervaringswerkers een knelpunt. Vaak ontbreekt een functieomschrijving, zijn verwachtingen onduidelijk en voelen ervaringswerkers zich binnen een team op een eilandje. Logisch dat onderzoekers en aanwezigen zich afvragen of het niet beter is om twee ervaringswerkers in een team te plaatsen, zodat zij er niet alleen voor staan. Alleen komt dan bij mij de vraag op of kwantiteit inderdaad tot gelijkwaardigheid kan leiden. Een ander voorstel was het creëren van een zandbak voor ervaringsdeskundigen. Dit is een “plek” voor ervaringswerkers waar zij elkaar kunnen ondersteunen en uitwisselen over problemen waar ze in het team tegen aanlopen. Ook hier komt de vraag om de hoek in hoeverre dit de problemen binnen een team kan verhelpen.

Tijdens de presentatie en de gesprekken achteraf viel mij weer eens op dat het onderwerp ervaringsdeskundigheid altijd iets doet met mensen. Joep Holten vertelde hoe hij zich op gegeven moment is gaan afvragen in hoeverre hij gebruik maakt van ervaringskennis en zijn ervaringen inzet als docent. Inderdaad, wat betekent het “fenomeen” inzet van eigen ervaringen voor de werkwijze van reguliere professionals? Wat gebeurt er bij hen en wat gebeurt er met hun ervaringen? Zouden zij daar ook iets mee willen of helemaal niet? Zo ja, hoe zouden ervaringswerkers dat ervaren? Een ding is duidelijk, er zijn nog veel vragen en we moeten blijven uitwisselen.

De resultaten/producten van het RAAK-Who Knows?! project zijn:

• Duo-publicatie Begrippenkader ervaringsdeskundigheid en aanverwante begrippen & Ervaringen met de inzet van ervaringsdeskundigen (met daarin opgenomen een beschrijving van de WRAP)
• onderwijsmodule herstelgericht ondersteunend werken
• Werkdocument: functieomschrijving Ervaringsdeskundigheid Who knows (versie 6 sept 2013)
• een voorlichtings dvd “Inzet Ervaringsdeskundigheid” voor het onderwijs (in productie)
• een handleiding voor implementatie van de inzet van ervaringsdeskundigheid in de zorg (in productie)

Voor een volledig overzicht van de producten en andere informatie over ervaringsdeskundigheid zie de overzichtspagina.

Na de presentatie van de onderzoeksresultaten ging men in verschillende workshops verder praten over de inzet van ervaringsdeskundigen in het onderwijs, de WRAP, de toekomst van het Who Knows?! project, de evaluatie van de TOED en met verschillende praktijken. Volgens mij was iedereen opgelucht dat we eindelijk af konden van de WC potten. Tegen de borreltijd aan leek men nog steeds niet uitgeput over het onderwerp. Op die middag was het niet het orgelspel dat zachtjes door de kerk waarde, maar het harmonische geruis van de vele stemmen van de aanwezigen en het klankspel van glazen.

Al met al een inspirerende middag. Onderzoekers en deelnemers zijn het (voor zover bekend) erover eens dat het tijd is voor de volgende stap, oftewel de volgende fase. De afsluiting van het RAAK-project “Who knows?!” is een goed vertrekpunt voor de ontdekkingstocht die nu (nog) voor ons ligt.

Uitnodiging studenten sociaal werk in de M.O. & GGZ 12 december 2013

Hoe ondersteun je herstel? Welke instrumenten en interventies zijn daarvoor beschikbaar? Wat kan je doen om participatie te stimuleren bij groepen bewoners? Wat betekend een ervaringsdeskundige collega voor jou? En hoe maak je de aansluiting in de wijk? Op steeds meer plekken in de maatschappelijke opvang en langdurige ggz spelen deze vragen. Dit biedt kansen en uitdagingen voor huidige en toekomstige sociaal werkers. De HvA wil studenten hierop goed voorbereiden en dit ook meehelpen ontwikkelen. Daartoe start in 2014 het uitstroomprofiel 'Integraal sociaal werk', waarbinnen we met studenten, werkveld, kenniscentrum en onderwijs gaan werken aan integrale vraagstukken en innovatieve aanpakken in het sociaal werk, in de wijk, maar ook juist in de langdurige hulpverlening, zoals de maatschappelijke opvang en de ggz, bij organisaties zoals het Leger des Heils, de Volksbond, HVO-Querido, Arkin, InGeest, etc.

In de aanloop naar dit programma willen wij graag samen met huidige stagiaires, deeltijd/duale studenten, praktijkbegeleiders en stagedocenten die in deze sector werken verkennen welke kansen en uitdagingen er zijn. Dit door de komende maanden, tot het einde van het schooljaar, drie bijeenkomsten te organiseren waar wij telkens een inspirerende spreker uitnodigen ter inleiding om vervolgens met elkaar in gesprek te gaan. Het is dus niet alleen voor ons om input te krijgen, maar ook de bedoeling dat het voor jouw stage of werk een bijdrage heeft. De eerste bijeenkomst bereiden wij inhoudelijk voor, de inhoud van de tweede en derde bijeenkomst bepalen we samen met deelnemers. Tijdens de eerste bijeenkomst zullen voorbeelden gegeven worden van beloftevolle en inspirerende voorbeelden en besproken worden hoe deze in de dagelijkse praktijk van de deelnemers ingezet zouden kunnen worden.

Ben jij iemand die werkt / stage loopt /stagiaires begeleidt (vanuit de HvA of als praktijkbegeleider) in de maatschappelijke opvang of langdurige GGZ? Meld je dan aan voor de 1e bijeenkomst, op donderdag 12 december, van 15:00 tot 17:00, op de HvA (Wibautstraat 5a), door te mailen naar A.Huber@HvA.nl. We sluiten af met een borrel, dus het is ook een mooie gelegenheid om te netwerken. Kan je niet maar wil je wel op de hoogte blijven, kan dat natuurlijk ook. Mail dan naar hetzelfde adres. Ken jij iemand die aan dit profiel voldoet, wil je dan de uitnodiging doorsturen?

Aanwezigen krijgen de duo-publicatie 'Begrippenkader ervaringsdeskundigheid en aanverwante begrippen' en 'Ervaringen met ervaringsdeskundigheid', gebaseerd op onderzoek naar de inzet van ervaringsdeskundigheid in de ggz, verslavingszorg en maatschappelijke opvang.

Hopelijk tot de 12e!